Foucault: Biopolitics, Governmentality & Practices of Freedom / 2016-7
In this course we will analyse the theoretical framework of the final Foucault, focusing on his concepts of governmentality and especially on his concepts of self-techniques and freedom practices. Authors of the ‘governmentality school’ mostly use Foucault’s concept of ‘self-techniques’ to analyse mechanisms of coercion and domination. To them self-techniques are overdetermined all along by governmental practices, which mould the population according to the neoliberal subject form of the ‘entrepreneurial self.’ We will investigate whether Foucault’s concept of self-techniques allows for a yet more dynamic approach to social practices that construct our subjectivities insofar as their production and reception can be overdetermined by ‘freedom practices’ instead of techniques of domination. The course aims to – in the words of Mitchell Dean – revitalize Foucault’s critical stances so as to push a critical perspective beyond Foucault.
Kritische maatschappijtheorie: feminisme, beeldcultuur en populaire media
2016-7
‘Sekse’ is als zodanig een van de grote organiserende principes van samenlevingen en een belangrijk aspect van de menselijke conditie, reden waarom alle grote filosofen, maar ook veel sociologen zich met dit thema bezig houden. We onderzoeken in deze module een aantal ‘grote theorieen’ op het gebied van sekse en seksenverhoudingen. Dit doen we onder meer aan de hand van een close reading van het werk De tweede sekse (or.1949) van Simone de Beauvoir, dat een aantal ‘grote theorieen’ aan de orde stelt en ook een eigen theorie over seksenverhoudingen bevat. Kunnen we deze grote theorieen uit het verleden ombuigen naar analytische instrumenten die vandaag de dag nog nuttig zijn, ook in mondiaal perspectief? Aan de hand van het hoofdstuk ‘Mythen’ van De tweede sekse evalueren we de actuele relevantie van een kritiek op culturele sekse-stereotypen, onder meer door ons te verdiepen in recente filmfragmenten, zoals van de Twilight Saga, en ander materiaal van de huidige beeldcultuur en populaire media. Een actieve bijdrage en inbreng wordt daarbij van de deelnemers verwacht. Verschillende gastdocenten, o.a. uit media-studies, zullen een bijdrage leveren aan de cursus.
——————–
‘Identiteitspolitiek’ revisited
2e semester 206-7
Thema’s van multiculturalisme en identiteitspolitiek zijn in recente jaren uit de gratie geraakt in politieke en wetenschappelijke kring. Een ‘politics of recognition’ zou per definitie essentialistische en puristische opvattingen van culturele identiteiten vooronderstellen. Waar liberale denkers identiteitspolitiek als zodanig verwerpen ten gunste van een individueel rechtendiscours, en Marxisten dit van oudsher doen ten gunste van een sociaal economische benadering, hebben postmoderne denkers in recente jaren eveneens korte metten gemaakt met de concepten identiteit en identiteitspolitiek, met name vanwege de reificerende en essentialiserende risico’s zoals hierboven genoemd. Maar de substantie van identiteitspolitiek lijkt hiermee niet ‘opgelost’. Mensen kunnen op zoek zijn naar een coherente identiteit die het hen mogelijk maakt om hun situatie te controleren, om denigrerende invullingen van hun identiteit door anderen te kunnen weerleggen, en om politieke en maatschappelijke veranderingen te bepleiten. In deze cursus onderzoeken we de vraag of culturen en identiteiten ook positieve, ‘empowering’ elementen kunnen zijn die voorwaarts leiden in plaats van achterwaarts. Vanuit deze vraag worden recente debatten over identiteitspolitiek en multiculturalisme herbezien.